Quan điểm trên được ông Vũ Văn Phấn, Trưởng văn phòng thường trực Ban chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản, đưa ra khi trao đổi với báo giới xung quanh dự thảo Luật Thuế nhà đất đang được Bộ Tài chính đưa ra lấy ý kiến các bên liên quan.

Ông Phấn nói:

- Hiện nay chúng ta vẫn đang đánh thuế nhà đất theo thuế nông nghiệp, trong đó mới chỉ thu thuế đất còn nhà thì chưa phải nộp thuế. Chính điều này cũng tác động một phần đến tình trạng đầu cơ bất động sản, trong khi rất nhiều người làm công ăn lương lại chưa có nhà ở.

Do đó, việc Bộ Tài chính đang nghiên cứu đánh thuế nhà ở và tăng mức thuế đối với diện tích đất vượt định mức chắc chắn sẽ tác động tích cực tới thị trường bất động sản và những người có nhu cầu về nhà ở thực sự. Chính sách này vừa phù hợp với những hộ có thu nhập trung bình, vừa tránh được lãng phí nguồn thu cho Nhà nước.

Nhưng với mức đánh thuế 0,05% giá trị căn nhà với nhà có giá từ 600 triệu đồng đến 1,2 tỷ đồng, và mức 0,1% với nhà có giá trên 1,2 tỷ đồng, có lẽ cũng là một khoản tiền tương đối so với mức sống của nhiều gia đình trung bình, thưa ông?

Nhìn tổng thể cả khu vực nông thôn và thành thị thì số lượng người dân sở hữu những căn nhà dưới 600 triệu đồng hiện nay vẫn chiếm phần lớn. Do đó, tôi cho rằng, việc đưa ra mức thuế 0,05% đối với một căn nhà trên 600 triệu đồng hay đất trong hạn mức là một điều hợp lý. Còn việc không đánh thuế đối với loại nhà dưới 600 triệu đồng là chính sách đã rất cởi mở và có nhìn nhận một cách chính xác về đối tượng.

Ai cũng biết, phần lớn những hộ gia đình khi sống ở những căn nhà dưới 600 triệu đồng thực sự họ cũng chỉ có mức thu nhập bình thường, còn những người có nhà trên 600 triệu đồng thì mới thuộc diện khá giả. Do vậy, việc đóng thuế nhà là việc bình thường.

Đối với đất, trong dự thảo quy định đất trong định mức phải đóng thuế 0,03%, vượt định mức gấp 3 lần diện tích đất thì phải đóng 0,06%, còn gấp trên 3 lần diện tích đất thì phải đóng thuế 0,09%. Đây là một quy định tích cực vì đối với người ở bình thường với diện tích trong định mức thì đóng một mức thuế như vậy là không quá nặng.

Còn người có diện tích đất vượt định mức 3 lần thì phải đóng thuế cao là việc không phải bàn cãi nữa, vì rõ ràng những người sở hữu miếng đất đó hoàn toàn có khả năng kinh tế cao.

Theo tôi, thậm chí đối với những người sở hữu đất cao gấp hơn 3 lần định mức thì phải đánh thuế cao hơn mức 0,09% thì mới phù hợp và mới hạn chế được tình trạng đầu cơ nhà đất.

Nhưng cũng có ý kiến cho rằng, nếu đánh thuế quá cao sẽ là lực cản cho sự phát triển của thị trường bất động sản...?

Tôi thì không cho là như vậy. Việc đánh thuế cao đối với những phần nhà, đất vượt định mức sẽ tác động tích cực đến thị trường bất động một cách thiết thực và bền vững.

Chúng ta đều biết, giá nhà đất cao trong thời gian qua, tình trạng bong bóng bất động sản hồi năm 2007 cũng có một phần là do tình trạng đầu cơ.

Do đó, đối với những người có sở hữu nhiều đất đai trước đây mua đất với một mức thuế đất "rẻ như cho" bây giờ sẽ phải cân nhắc, giảm bớt đầu cơ. Khi đó quỹ đất sẽ không căng thẳng nữa, nó sẽ tạo cơ hội cho người có thu nhập trung bình tiếp cận được đất đai.

Đồng thời, nếu đánh thuế cao thì chắc chắn những tiêu cực trên sẽ được hạn chế và những hoạt động mua bán trên thị trường bất động sản sẽ có ý nghĩa hơn, mang lại lợi ích thiết thực hơn cho người dân và cả nền kinh tế.

Liệu dự thảo Luật Thuế nhà đất lần này có mâu thuẫn với Luật Nhà ở không, vì trong Luật Nhà ở không quy định bắt người dân phải đóng thuế nhà, thưa ông?

Tôi cho là không, thậm chí là nó sẽ hỗ trợ tích cực cho luật đó.

Đúng là trong Luật Nhà ở không có quy định nhà ở phải đóng thuế, nhưng chúng tuy theo bối cảnh và thực tế đang diễn ra, chúng ta hoàn toàn có quyền ban hành những quy định mới phù hợp với thực tế. Nó sẽ giúp cho thị trường nhà ở có thêm một chế tài để điều chỉnh, thông qua đó góp phần minh bạch thị trường bất động sản.

Vậy theo ông, việc Luật Thuế nhà đất sắp được ban hành có giúp cho việc quản lý thị trường bất động sản tốt hơn và minh bạch hơn?

Chắc chắn là sẽ tốt hơn và góp phần tăng tính minh bạch cho thị trường bất động sản. Song, bất kỳ một chính sách nào khi ra đời đều cũng có người lách, trốn tránh vì nó động chạm đến quyền lợi của họ.

Tuy nhiên, nếu luật chưa chi tiết thì nghị định thông tư sẽ quy định cụ thể điều này. Hơn nữa, khi xây dựng các luật thì tất yếu sẽ có chế tài để người dân không thể trốn tránh được nghĩa vụ nộp thuế.

Tuy nhiên, việc trốn thuế cũng không phải là câu chuyện đáng ngại vì chúng ta cũng đã có kinh nghiệm xây dựng nhiều dự luật thuế khác rồi. Nếu người dân lách không đóng thuế thì họ sẽ gặp bất lợi do sẽ không được cấp giấy tờ nhà đất.

Ngoài ra, việc nghiêm chỉnh chấp hành luật cũng sẽ khiến cho các giao dịch ngầm vì thế mà hạn chế hơn, người dân sẽ có ý thức đóng thuế để khẳng định chủ quyền ngôi nhà của mình.