Trong buổi giám sát của Ban kinh tế - ngân sách HĐND TP.HCM đối với dự án khu xử lý rác Đa Phước hôm 23-9, cho thấy những hạng mục quan trọng chưa hoàn thành là sàn trung chuyển, nhà máy phân loại tái chế rác, nhà máy sản xuất phân compost, nhà máy xử lý nước rỉ rác 1.000m3/ngày.

Tại đây, ông David Dương - tổng giám đốc Công ty TNHH Xử lý chất thải rắn VN (VWS) - cho biết toàn bộ diện tích của dự án có hơn 120ha, TP mới giao cho hơn 70ha, còn khoảng 50ha đến nay TP chưa giao được nên nhiều hạng mục của dự án đã không thể xây dựng.

Có phải do thiếu đất?

Báo cáo của Sở Tài nguyên - môi trường TP.HCM gửi các đại biểu HĐND TP tại buổi giám sát cho biết diện tích đất giai đoạn 1 của dự án được giao cho VWS - chủ đầu tư khu xử lý rác Đa Phước - là 73ha. Theo UBND huyện Bình Chánh (TP.HCM), phần diện tích đất này đã bàn giao hoàn tất cho chủ đầu tư.

Báo cáo của Sở Tài nguyên - môi trường TP cũng khẳng định VWS đã sử dụng khoảng 30ha xây dựng ô chôn lấp rác, còn 28ha đất khác đã được giao đủ thì đang tiếp tục xây dựng một ô chôn lấp rác. Ngoài hai phần diện tích này, một khoảnh đất rộng khoảng 15ha đã được giao từ lâu để bố trí xây dựng nhà máy phân loại tái chế, sàn trung chuyển, nhà máy sản xuất phân compost, hệ thống xử lý nước rỉ rác. 

Tuy nhiên, phần đất chưa giao thuộc giai đoạn 2 của dự án. “Việc một số hạng mục quan trọng đảm bảo tính đồng bộ của dự án chưa hoàn thành, theo tôi, không phải do giao đất chậm, không nên đổ thừa cho nguyên nhân này” - ông Hùng nói.

Vẫn theo ông Hùng, đợt giám sát năm trước và đầu năm nay đã lưu ý nhà đầu tư tập trung xây dựng các hạng mục công trình quan trọng để đưa nhà máy vào vận hành đồng bộ. Nhà đầu tư đã hứa nhưng đến nay vẫn chưa làm xong, còn lý do chưa hoàn thành thì chưa nêu rõ ràng.

Báo cáo với đoàn giám sát HĐND TP, VWS cho biết trạm trung chuyển phân loại chất thải đã xong phần móng và nền bêtông cốt thép, nhà tiền chế đã chế tạo xong đang chờ vận chuyển để lắp đặt nhưng thời gian nào hoạt động thì chưa được khẳng định cụ thể.

Tương tự, nhà máy phân loại tái chế cũng được công ty báo cáo đã xong phần móng, nền bêtông cốt thép, nhà tiền chế đã chế tạo xong, đang chờ vận chuyển để lắp đặt... Riêng nhà máy chế biến phân compost, VWS khẳng định đã vận hành thử thành công về phần công nghệ nhưng chất lượng sản phẩm không được an toàn cho các loại cây có mục đích làm thực phẩm, do sử dụng chất thải sinh hoạt chưa phân loại để chế biến.

Vì vậy, hệ thống này vẫn chưa đi vào hoạt động và đang chờ TP giao rác hữu cơ sau phân loại tại nguồn theo hợp đồng. Trả lời PV Tuổi Trẻ, ông Đào Anh Kiệt - giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường TP - khẳng định ông David Dương nói như vậy là chưa chính xác. Chủ đầu tư phải làm việc này, chứ không phải đổ cho TP chưa tổ chức phân loại rác tại nguồn.

Chưa giải thích vấn đề then chốt

Mới đây, Sở Tài nguyên - môi trường TP đã có báo cáo giải trình một số vấn đề liên quan đến việc hoạt động của khu xử lý rác Đa Phước. Nội dung của trình bày này chủ yếu đề cập sự cần thiết triển khai dự án, lịch sử hình thành dự án, giá cả xử lý rác tại một số khu xử lý rác, hiệu quả và chất lượng công trình xử lý rác Đa Phước, thông tin lại một số vấn đề báo chí nêu mà Sở Tài nguyên - môi trường cho rằng chưa chính xác...

Tuy nhiên, tại báo cáo này không thấy Sở Tài nguyên - môi trường TP đề cập vấn đề then chốt mà các đại biểu HĐND TP cũng như dư luận hết sức quan tâm. Đó là việc bãi rác Đa Phước chưa hoàn thành một số hạng mục mà vẫn được chi trả đầy đủ tiền xử lý rác theo đơn giá được ký hợp đồng. Tại báo cáo cũng chưa thấy Sở Tài nguyên - môi trường TP khẳng định việc chi trả chi phí như vậy có hợp lý và đảm bảo tính hiệu quả của việc sử dụng ngân sách hay chưa.

Báo cáo của Sở Tài nguyên - môi trường TP thừa nhận một số hạng mục công trình xử lý rác của bãi rác Đa Phước đã chậm so với tiến độ cam kết. Nhưng cũng không thấy Sở Tài nguyên - môi trường TP lý giải theo hợp đồng ký kết, việc chậm trễ này có bị chế tài hay không.