Lý do, theo ông Lê Văn Dũng, Phó trưởng ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất, là vì dự án này không nằm trong Quy hoạch Phát triển ngành công nghiệp giấy đến năm 2020, có xét đến năm 2025, do Bộ Công thương ban hành hôm 18/11/2014. “Nhà đầu tư đã chính thức nộp hồ sơ dự án, nhưng vì không có trong Quy hoạch, nên chúng tôi không thể cấp chứng nhận đầu tư”, ông Dũng nói.

Dự án Bột giấy Sojitz lại vướng quy hoạch

Cũng chính vì lý do này, UBND tỉnh Quảng Ngãi mới đây đã có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng đề xuất việc bổ sung Dự án vào Quy hoạch.

“Chúng tôi đã trao đổi với lãnh đạo Bộ Công thương và được biết, đó là một quy hoạch mở”, ông Dũng nói và cho biết, việc đầu tư xây dựng Dự án Bột giấy Dung Quất là cần thiết, dù trên trên khía cạnh vùng nguyên liệu hay năng lực nhà máy giấy, bột giấy của khu vực Trung Trung Bộ.

Văn bản do Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Lê Viết Chữ ký gửi Bộ Công thương cho biết, chỉ riêng năm 2013, sản lượng dăm gỗ xuất qua cảng nước sâu Dung Quất là 2,4 triệu tấn tươi, tương đương 1,2 triệu tấn khô, chiếm khoảng 40% lượng dăm gỗ xuất khẩu của cả nước. Sản lượng dăm gỗ xuất khẩu qua các cảng xung quanh như Quy Nhơn, Tiên Sa, Chân Mây cũng tương tự.

“Với giá xuất trung bình 130 USD/tấn khô so với khoảng 600-700 USD/tấn bột giấy, rõ ràng việc xuất thô, nhập tinh là lãng phí tài nguyên quốc gia”, UBND tỉnh Quảng Ngãi lý giải và cho rằng, tổng sản lượng dăm giấy xuất qua các cảng tại Trung Trung Bộ hàng năm khoảng 4,5 - 5 triệu tấn tươi có thể cung ứng nguyên liệu cho các nhà máy sản xuất khoảng 1,5 - 1,6 triệu tấn bột giấy. Trong khi đó, khu vực miền Trung hiện tại vẫn chưa có dự án sản xuất bột giấy quy mô lớn nào vận hành.

Trên thực tế, hiện nay, Quảng Ngãi đã có hai dự án bột giấy được cấp phép, là Dự án Bột giấy Tân Mai và Dự án Bột giấy VNT19. Tuy nhiên, trong khi Dự án VNT19, quy mô 350.000 tấn bột giấy tẩy trắng/năm, vốn đầu tư khoảng 350 triệu USD, đang có những động thái tích cực, quyết tâm đầu tư theo đúng tiến độ đã cam kết (lắp đặt máy móc thiết bị trong quý III/2015 và vận hành thử trong quý I/2017), thì Dự án Bột giấy Tân Mai đang chậm tiến độ.

Chủ đầu tư của Dự án Bột giấy Tân Mai - Công ty cổ phần Tập đoàn Tân Mai - do một số khó khăn mới đây đã xin lùi thời gian triển khai Dự án đến quý I/2017, cho dù đã nhập một số thiết bị của Nhà máy về tập kết ở Cảng Dung Quất. Dự án có công suất 130.000 tấn bột giấy/năm, vốn đầu tư khoảng 5.000 tỷ đồng.

Trong khi đó, ở khu vực miền Trung, Bình Định có hai dự án bột giấy được cấp phép là Dự án Bột giấy Sài Gòn - Bình Định (công suất 280.000 tấn bột giấy tẩy trắng và 140.000 tấn giấy tráng phủ/năm, vốn đầu tư 8.800 tỷ đồng) và Dự án Bột giấy Bình Định của Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn (công suất 150.000 tấn/năm, vốn đầu tư 2.500 tỷ đồng). Với hai dự án này, trong khi Bột giấy Sài Gòn - Bình Định đã bị thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư từ cuối năm 2012, thì Bột giấy Bình Định hiện vẫn chưa triển khai.

Ở Quảng Nam, có dự án bột giấy công suất 115.000 tấn/năm, vốn đầu tư 2.250 tỷ đồng của Tổng công ty Incomex, nhưng dự án này cũng đã bị thu hồi giấy chứng nhận đầu tư vào giữa năm 2012.

Còn Kon Tum trước đây cũng có dự án bột giấy của Tổng công ty Giấy Việt Nam, nhưng cũng đã dừng triển khai. Riêng dự án bột giấy của Tân Mai tại đây cũng gặp khó khăn tương tự Dự án Tân Mai Quảng Ngãi.

Như vậy, nhìn lại thì đúng là hiện tại, ở khu vực Trung Trung Bộ và Bắc Tây Nguyên, dù nguồn nguyên liệu dồi dào và dù không ít dự án được cấp phép, song chưa dự án nào được triển khai thành công. Vì thế, dễ hiểu khi Quảng Ngãi đang đặt kỳ vọng vào Dự án Bột giấy Dung Quất.