Theo Quyết định 2191/QĐ-BTNMT ngày 23/9/2016 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Đoàn Thanh tra gồm 31 thành viên, trong đó có đại diện các cục, vụ, viện thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường, các chuyên gia liên quan đến lĩnh vực thanh tra và đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Nguyên.
Trong thời gian 45 ngày kể từ ngày công bố quyết định thanh tra, Đoàn Thanh tra sẽ thực hiện thanh tra việc chấp hành pháp luật về môi trường, khoáng sản, đất đai và tài nguyên nước của dự án Núi Pháo từ khi có quyết định cấp phép đầu tư đến nay.
Lãnh đạo Đoàn Thanh tra cho biết, mục đích của đợt thanh tra lần này là nhằm đánh giá toàn diện công tác quản lý Nhà nước trên 4 lĩnh vực tại dự án Núi Pháo để phát hiện những tồn tại, bất cập trong công tác quản lý Nhà nước và hoạt động của dự án, nhất là hoạt động bảo vệ môi trường.
Trên cơ sở kết quả thanh tra, Đoàn Thanh tra sẽ làm việc với các bên liên quan để thống nhất phương án giải quyết dứt điểm những kiến nghị của người dân vùng dự án, cũng như những đề nghị của tỉnh Thái Nguyên.
Lãnh đạo Đoàn khẳng định, quá trình thanh tra sẽ được thực hiện khách quan, chính xác, đúng nội dung và đúng thời hạn. Việc thanh tra sẽ không làm ảnh hưởng đến các đơn vị liên quan, nhất là đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh của Công ty TNHH Khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo.
Theo kế hoạch, Đoàn Thanh tra sẽ thành lập 4 tổ thanh tra theo 4 lĩnh vực gồm đất đai, khoáng sản, tài nguyên nước và môi trường.
Được biết, Mỏ Núi Pháo tại huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên là mỏ có trữ lượng vonfram lớn nhất thế giới. Dự án được cấp giấy phép thăm dò và khai thác từ năm 2005. Tuy nhiên, sau một thời gian đi vào hoạt động, dự án này nhận được nhiều khiếu nại của người dân về tình trạng ô nhiễm môi trường và những vấn đề tồn tại trong việc di dời các hộ dân ra khỏi khu vực ô nhiễm.
Cũng tại buổi công bố, đại diện Công ty TNHH Khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo cho rằng, trong quá trình hoạt động, tự thân đơn vị chưa đánh giá hết được vấn đề về môi trường, nên đề nghị Đoàn Thanh tra chỉ ra những tồn tại, hạn chế để kịp thời khắc phục, ổn định tình hình sản xuất.
Thay mặt UBND tỉnh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thái Nguyên Nhữ Văn Tâm đề nghị Đoàn Thanh tra làm việc khách quan, chính xác, sớm có kết luận để công bố rộng rãi trong nhân dân. Đồng thời đề nghị các ngành, địa phương liên quan của tỉnh tích cực phối hợp và hỗ trợ để Đoàn Thanh tra hoàn thành nhiệm vụ.
Trước đó, trả lời câu hỏi xuất phát từ lý do gì Bộ Tài nguyên và Môi trường quyết định thanh tra toàn diện dự án khoáng sản Núi Pháo (Thái Nguyên) và quan điểm của Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng như Chính phủ về dự án này? Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ - Người phát ngôn của Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết: Theo quy định của Luật Thanh tra, hằng năm các bộ, ngành và địa phương đều phải thực hiện kiểm tra, thanh tra theo kế hoạch được phê duyệt.
Ngày 25/11/2015, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Quyết định số 3018/QĐ-BTNMT phê duyệt Kế hoạch thanh tra năm 2016 của Bộ, theo đó, trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên dự kiến tiến hành thanh tra một số cơ sở, khu công nghiệp và cụm công nghiệp, trong đó có Công ty TNHH Khai thác và Chế biến khoáng sản Núi Pháo (Công ty Núi Pháo).
Dự án khoáng sản Núi Pháo được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) tại Quyết định số 233/QĐ-BTNMT ngày 28/02/2005 và số 370/QĐ-BTNMT ngày 06/3/2008, do vậy Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ có trách nhiệm kiểm tra, giám sát, thanh tra về tài nguyên và môi trường đối với Công ty Núi Pháo theo kế hoạch hoặc đột xuất theo quy định.
Tháng 6/2016, người dân xã Hà Thượng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên đã có khiếu kiện, tụ tập đông người phản đối về tình trạng ô nhiễm môi trường đối với Dự án khoáng sản Núi Pháo.
Ngày 14/7/2016, UBND tỉnh Thái Nguyên đã có Công văn số 147/BC-UBND báo cáo về quá trình giải quyết các vấn đề môi trường của Công ty Núi Pháo và các khiếu nại, kiến nghị của người dân khu vực xã Hà Thượng, huyện Đại Từ.
Cùng ngày, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Thái Nguyên về nội dung này và thống nhất với đề xuất của UBND tỉnh Thái Nguyên đẩy nhanh tiến độ thanh tra về tài nguyên và môi trường tại tỉnh Thái Nguyên, trong đó có Công ty Núi Pháo, dự kiến vào đầu tháng 8/2016.
Việc thanh tra toàn diện về tài nguyên và môi trường đối với Công ty Núi Pháo là hoạt động bình thường của các cơ quan Nhà nước. Qua thanh tra, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ cùng với UBND tỉnh Thái Nguyên hướng dẫn, chấn chỉnh Công ty Núi Pháo phải thực hiện đúng pháp luật; nếu phát hiện các vi phạm sẽ xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật, đồng thời giải quyết thỏa đáng các kiến nghị, khiếu nại của người dân đối với hoạt động của Công ty.