Tại buổi kiểm tra của Tổ công tác của Thủ tướng tại Bộ Xây dựng ngày 17/2, câu chuyện quy hoạch nổi lên như một trong những vấn đề nổi cộm nhất hiện nay trong lĩnh vực quản lý của Bộ Xây dựng.
Trong số 6 vấn đề yêu cầu Bộ Xây dựng giải trình, Thủ tướng cho rằng công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch, quản lý trật tự xây dựng đã được Bộ quan tâm, nhưng trong thực tiễn thì thực hiện chưa nghiêm, từ đó dẫn tới tình trạng phá vỡ quy hoạch ban đầu, thậm chí có tình trạng nhà đầu tư điều chỉnh quy hoạch, điều chỉnh cả cơ quan Nhà nước.
Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng hết sức quan tâm công tác này, làm sao vừa phân cấp tạo thuận lợi cho địa phương, vừa gắn trách nhiệm kiểm tra giám sát của Bộ và trách nhiệm của người đứng đầu địa phương.
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cũng lấy ví dụ, quy định yêu cầu khu nông nghiệp công nghệ cao phải có quy hoạch 1/500 thì rất khó cho doanh nghiệp. “Không lẽ phải ghi rõ là chỗ này trồng dưa, chỗ này trồng rau? Nếu không hợp lý, không cần thiết, gây lãng phí cho doanh nghiệp thì nên bỏ đi”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng phát biểu.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Trọng Thừa nêu quan điểm: Nước ngoài phố rộng bao nhiêu thì nhà cao bấy nhiêu, nhưng ở ta, đường bé mà nhà cao tầng chất đầy. Ông Thừa cho rằng quy hoạch đô thị hiện chất lượng thấp, định hướng yếu và tắc đường tại các TP lớn hiện nay chính là hệ quả của việc này. "Người dân rất bức xúc vì phân cấp nhưng thiếu giám sát nên vì lợi ích của doanh nghiệp, vì cái lợi ngắn hạn trước mắt của địa phương như nguồn thu mà điều chỉnh quy hoạch. Bên cạnh đó, công khai thực hiện quy hoạch còn yếu, chỉ khi có dư luận thì thanh tra vào mới kết luận có vấn đề".
Ông Lê Mạnh Hà, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, chỉ ra rằng các quy định về quy hoạch chưa đủ sức ngăn chặn tiêu cực, dẫn đến tình trạng "đại gia nhảy vào thì công viên thành khu dân cư ngay" mà không thể nào ngăn cản được.
Một trong 4 nhiệm vụ quá hạn mà Bộ Xây dựng phải giải trình tại buổi kiểm tra cũng liên quan tới quy hoạch. Đó là nhiệm vụ Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với UBND Thành phố Hà Nội kiểm tra đánh giá tác động của dự án khu công viên hồ điều hòa thuộc địa giới quận Hoàng Mai và quận Thanh Xuân, trên cơ sở kiểm tra, đề xuất điều chỉnh quy hoạch cho hợp lý, khả thi, bảo đảm ổn định xã hội.
Giải trình nội dung này, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà thừa nhận nhiều trường hợp dư luận bức xúc với việc điều chỉnh quy hoạch. "Phương thức điều chỉnh quy hoạch có thể không sai nhưng cách làm chưa đúng. Vì khi xây dựng quy hoạch thì theo quy trình chặt chẽ, với nhiều bên tham gia, thẩm định kỹ nhưng đến khi điều chỉnh thì có khi chỉ một ít người làm thôi và không loại trừ biểu hiện lợi ích nhóm, áp lực từ nhà đầu tư ở thời điểm nào đó".
Bộ trưởng cam kết sẽ đẩy mạnh hoàn thiện quy định về vấn đề này, tăng cường phân cấp, đồng thời làm tốt việc kiểm tra, giám sát.
Kết luận buổi kiểm tra, Tổ trưởng Tổ công tác Mai Tiến Dũng nhắc lại yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.
“Thủ tướng nói rằng đừng để địa phương, doanh nghiệp xếp hàng về Bộ Xây dựng, phải phân cấp, ủy quyền, gắn với kiểm tra, giám sát của Bộ và trách nhiệm người đứng đầu địa phương. Thủ tướng cũng nói đừng để nhà đầu tư luồn lách, điều chỉnh quy hoạch. Tất nhiên điều chỉnh có lợi thì phải điều chỉnh, nhưng không để lợi dụng luồn lách, cắt xén”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nêu rõ quan điểm của Thủ tướng.