Luật BHYT có hiệu lực thi hành từ ngày 01/07/2009, liên quan trực tiếp đến đối tượng là người lao động làm công, hưởng lương tại các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất.

Mức đóng, căn cứ đóng BHYT

Mức đóng hằng tháng của đối tượng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 12 của Luật (người lao động, cán bộ công chức; sĩ quan, hạ sĩ quan công an...) tối đa bằng 6% mức tiền lương, tiền công tháng của người lao động, trong đó người sử dụng lao động đóng 2/3 và người lao động đóng 1/3.

Trong thời gian người lao động nghỉ việc hưởng chế độ thai sản khi sinh con hoặc nuôi con nuôi dưới 4 tháng tuổi theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội thì người lao động và người sử dụng lao động không phải đóng BHYT nhưng vẫn được tính vào thời gian tham gia BHYT liên tục để hưởng chế độ BHYT;

Đối với người lao động hưởng tiền lương, tiền công theo quy định của người sử dụng lao động thì căn cứ để đóng BHYT là tiền lương, tiền công tháng được ghi trong hợp đồng lao động. Đối với người hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động, trợ cấp thất nghiệp hằng tháng thì căn cứ để đóng BHYT là tiền lương hưu, trợ cấp mất sức lao động, trợ cấp thất nghiệp hằng tháng.

Đối với các đối tượng khác thì căn cứ để đóng BHYT là mức lương tối thiểu. Mức tiền công, tiền lương tối đa để tính mức đóng BHYT là 20 lần mức lương tối thiểu. Hằng tháng, người sử dụng lao động đóng BHYT cho người lao động và trích tiền đóng BHYT từ tiền lương, tiền công của người lao động để nộp cùng một lúc vào quỹ BHYT.

Quyền và nghĩa vụ của người tham gia BHYT

Người tham gia BHYT được quỹ BHYT chi trả chi phí khám chữa bệnh (KCB), phục hồi chức năng, khám thai định kỳ, sinh con; khám bệnh để sàng lọc, chẩn đoán sớm một số bệnh. Người tham gia BHYT khi đi KCB theo quy định tại các điều 26, 27 và 28 của luật được quỹ BHYT thanh toán chi phí KCB bệnh theo 3 mức: 100% chi phí KCB đối với trẻ em dư­ới 6 tuổi, ngư­ời có công, lực lư­ợng công an nhân dân, KCB tại tuyến xã và chi phí cho 1 lần KCB thấp hơn mức do Chính phủ quy định; 95% chi phí KCB với đối t­ượng h­ưu trí, trợ cấp mất sức, dân tộc thiểu số, bảo trợ xã hội, ngư­ời nghèo; 80% chi phí khám chữa bệnh đối với các đối tư­ợng khác.    

Người tham gia BHYT có quyền đăng ký KCB ban đầu tại cơ sở KCB bệnh tuyến xã, tuyến huyện hoặc tương đương; trừ trường hợp được đăng ký tại cơ sở KCB bệnh tuyến tỉnh hoặc tuyến  trung ương theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế. Người tham gia BHYT được thay đổi cơ sở đăng ký KCB bệnh ban đầu vào đầu mỗi quý.

Người tham gia BHYT khi đến KCB phải xuất trình thẻ BHYT có ảnh; trường hợp thẻ BHYT chưa có ảnh thì phải xuất trình thẻ BHYT cùng với giấy tờ chứng minh về nhân thân của người đó. Đối với trẻ em dưới 6 tuổi chỉ phải xuất trình thẻ BHYT. Trường hợp cấp cứu, người tham gia BHYT được KCB bệnh tại bất kỳ cơ sở KCB bệnh nào và phải xuất trình thẻ BHYT cùng với giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều này trước khi ra viện. Trường hợp chuyển tuyến điều trị, người tham gia BHYT phải có hồ sơ chuyển viện của cơ sở KCB bệnh. Trường hợp khám lại theo yêu cầu điều trị, người tham gia BHYT phải có giấy hẹn khám lại của cơ sở KCB bệnh.
 
Các trường hợp không được hưởng BHYT

Điều dưỡng, an dưỡng tại cơ sở điều dưỡng, an dưỡng; khám sức khỏe, xét nghiệm, chẩn đoán thai không nhằm mục đích điều trị; sử dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, nạo hút thai, phá thai, trừ trường hợp phải đình chỉ thai nghén do nguyên nhân bệnh lý của thai nhi hay của sản phụ; sử dụng dịch vụ thẩm mỹ; điều trị lác, cận thị và tật khúc xạ của mắt; sử dụng vật tư y tế thay thế bao gồm chân tay giả, mắt giả, răng giả, kính mắt, máy trợ thính, phương tiện trợ giúp vận động trong KCB bệnh và phục hồi chức năng; KCB, phục hồi chức năng đối với bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động, thảm họa; KCB trong trường hợp tự tử, tự gây thương tích; KCB nghiện ma túy, nghiện rượu hoặc chất gây nghiện khác; KCB bệnh tổn thương về thể chất, tinh thần do hành vi vi phạm pháp luật của người đó gây ra; giám định y khoa, giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần; tham gia thử nghiệm lâm sàng, nghiên cứu khoa học.