UBND tỉnh Đồng Nai vừa kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển đổi công năng khu công nghiệp (KCN) Biên Hoà 1 thành khu thương mại – dịch vụ nhằm thực hiện mục tiêu phát triển đô thị, mở rộng cửa ngõ phía đông thành phố Biên Hoà và giải quyết tình trạng ô nhiễm sông Đồng Nai.

Theo đề án mà công ty phát triển KCN Biên Hoà phác thảo theo chỉ đạo của UBND tỉnh Đồng Nai, KCN Biên Hoà 1 cũ sẽ được khoác chiếc áo mới thông qua ý tưởng quy hoạch thành hai khu gồm: khu tài chính và dịch vụ (97ha) có hệ thống ngân hàng, bảo hiểm, khách sạn cao cấp... Còn lại là khu chung cư cao cấp có đầy đủ tiện ích thương mại dịch vụ, cao ốc văn phòng, nhà hàng, siêu thị, hồ bơi, sân tennis, trường đại học… với tổng diện tích 238ha.

Bộ mặt chính của đô thị này trải dọc bờ sông Cái (nhánh đổ ra sông Đồng Nai) và hướng ra quốc lộ 1, đồng thời kết hợp với phát triển khu đô thị tại cù lao Phố trên sông Đồng Nai để tạo trục đô thị liên hoàn. Vừa qua, công ty phát triển KCN Biên Hoà đã tổ chức thi tuyển phương án thiết kế kiến trúc để chuẩn bị cho đề án chuyển đổi. Chậm nhất đến năm 2015 sẽ triển khai dự án.

Theo đánh giá của sở Tài Nguyên và môi trường Đồng Nai, hiện nay tình hình nước thải ô nhiễm từ các nhà máy ở KCN Biên Hoà 1 ra sông Đồng Nai là rất nghiêm trọng, khó có thể khắc phục được. KCN Biên Hoà 1 có diện tích 335ha, được coi là KCN ra đời sớm nhất tại Việt Nam – từ năm 1963 – với tên gọi khu kỹ nghệ Biên Hoà. Nay, KCN già nua này đã hoàn tất sứ mệnh lịch sử của nó và đã không còn phù hợp do không đáp ứng tiêu chuẩn môi trường.

Mặc dù công ty phát triển KCN Biên Hoà đã cải tạo, xây dựng hệ thống thoát nước mưa và nước thải riêng biệt nhưng chỉ có thể đấu nối với 36 doanh nghiệp có hai hệ thống thoát nước riêng, số còn lại đều thải chung một tuyến ống và xả trực tiếp ra sông Đồng Nai với lưu lượng khoảng 15.000m3/ngày đêm. Trong đó, nước thải của nhiều nhà máy không hề qua xử lý cục bộ, hoặc xử lý nhưng không đạt yêu cầu nên hàm lượng chất gây ô nhiễm vượt tiêu chuẩn thải từ 10 lần đến hàng trăm lần. Mặt khác, còn có hơn 50% các nhà máy phát sinh khí bụi và khí thải công nghiệp vượt tiêu chuẩn, gây ô nhiễm không khí nặng nề mà không có khả năng hoặc biện pháp giảm thiểu.

Hiện có khoảng 100 doanh nghiệp trong và ngoài nước đang hoạt động tại KCN Biên Hoà 1. Trong số đó có nhiều đơn vị được giao đất 50 năm tỏ ra đang lo lắng trước phương án chuyển đổi KCN này. Nguyên nhân, do họ đã trót đầu tư, xây dựng hạ tầng, vừa mới hoạt động khoảng trên dưới 10 năm nay phải di dời nên sợ thiệt hại.

Tuy nhiên, ban quản lý các KCN Đồng Nai đang vận động các doanh nghiệp trong KCN Biên Hoà 1 tìm địa điểm thuận lợi để di dời nhà máy, đồng thời sẽ cùng với các ngành chức năng tìm giải pháp hỗ trợ như miễn, giảm tiền thuê đất nơi mới; hỗ trợ lãi vay cho nhà máy xây dựng mới, hỗ trợ lao động nghỉ việc...